รายงานผลการดํ
าเนิ
นงานประจํ
าป
๒๕๕๗
129
ประเทศไทยเป
นแหล
งผลิ
ตสมุ
นไพรที่
สํ
าคั
ญ การใช
สมุ
นไพรเป
นภู
มิ
ป
ญญาดั้
งเดิ
มของคนไทยที่
ได
รั
บการ
ถ
ายทอดจากรุ
นสู
รุ
น ผลิ
ตภั
ณฑ
ที่
มี
ส
วนประกอบของสมุ
นไพรจึ
งพบเห็
นได
อย
างแพร
หลายในทุ
กๆ ภู
มิ
ภาคของประเทศ
จากการสํ
ารวจของกรมวิ
ทยาศาสตร
บริ
การพบว
า ผลิ
ตภั
ณฑ
สมุ
นไพรที่
ไม
ใช
อาหารส
วนใหญ
เป
นผลิ
ตภั
ณฑ
ที่
มี
คุ
ณภาพ
ปานกลาง หรื
อต
องปรั
บปรุ
งคุ
ณภาพ เนื่
องจากยั
งไม
ได
รั
บการรั
บรองมาตรฐาน มี
คุ
ณภาพไม
สมํ่
าเสมอทํ
าให
ไม
สามารถ
ผลิ
ตซํ้
าในปริ
มาณและคุ
ณภาพเดิ
มได
อี
กทั้
งยั
งไม
ได
มาตรฐานด
านสุ
ขอนามั
ยและความปลอดภั
ย รู
ปแบบของผลิ
ตภั
ณฑ
ยั
งไม
ได
รั
บการยอมรั
บจากผู
ใช
นอกจากนั้
นสิ
นค
ายั
งขาดเอกลั
กษณ
และมี
การลอกเลี
ยนแบบสิ
นค
ากั
นเป
นจํ
านวนมาก
จากข
อมู
ลของการยื่
นขอการรั
บรองมาตรฐานผลิ
ตภั
ณฑ
ชุ
มชน (มผช.) ป
2553 - 2556 พบว
าสิ
นค
า OTOP ประเภท
สมุ
นไพรที่
ไม
ใช
อาหาร ไม
ผ
านเกณฑ
มผช. เฉลี่
ยถึ
งร
อยละ 38
*
ดั
งนั้
นโครงการนี้
จึ
งมุ
งเน
นในการนํ
าองค
ความรู
ทางด
าน
วิ
ทยาศาสตร
และเทคโนโลยี
เข
าไปช
วยพั
ฒนาและยกระดั
บคุ
ณภาพสิ
นค
า OTOP ให
ได
มาตรฐาน เพิ่
มประสิ
ทธิ
ภาพการ
ผลิ
ต รวมถึ
งผลั
กดั
นให
ผู
ประกอบการยื่
นขอจดแจ
ง และการรั
บรองมาตรฐาน เพื่
อสร
างความปลอดภั
ยและมั่
นใจแก
ผู
ใช
รวมถึ
งเป
นการสร
างอาชี
พและรายได
ให
แก
ชุ
มชนเพิ่
มโอกาสในการแข
งขั
นให
กั
บสิ
นค
า และพั
ฒนาเศรษฐกิ
จฐานราก
ของประเทศให
เข
มแข็
งได
ดี
ยิ่
งขึ้
น
โดยโครงการนี้
จะแบ
งออกเป
น 2 โครงการย
อยตามภู
มิ
ภาค คื
อ
1. โครงการพั
ฒนาสิ
นค
า OTOP ประเภทสมุ
นไพรที่
ไม
ใช
อาหารในพื้
นที่
ภาคเหนื
อและเครื
อข
าย
(จั
งหวั
ดแม
ฮ
องสอน จั
งหวั
ดพะเยา จั
งหวั
ดแพร
จั
งหวั
ดลํ
าพู
น จั
งหวั
ดพิ
ษณุ
โลก จั
งหวั
ดพิ
จิ
ตร จั
งหวั
ด
สุ
โขทั
ย จั
งหวั
ดตาก จั
งหวั
ดอุ
ทั
ยธานี
จั
งหวั
ดสุ
ราษฎร
ธานี
จั
งหวั
ดนครศรี
ธรรมราช จั
งหวั
ดพั
ทลุ
งและ
จั
งหวั
ดภู
เก็
ต
2. โครงการส
งเสริ
มการพั
ฒนาผลิ
ตภั
ณฑ
สมุ
นไพร (OTOP) ในพื้
นที่
ภาคกลางและจั
งหวั
ดเครื
อข
าย
(จั
งหวั
ดฉะเชิ
งเทรา จั
งหวั
ดระยอง จั
งหวั
ดกาญจนบุ
รี
จั
งหวั
ดนครปฐม จั
งหวั
ดเพชรบุ
รี
จั
งหวั
ดชุ
มพร จั
งหวั
ดสระบุ
รี
จั
งหวั
ดลพบุ
รี
จั
งหวั
ดสิ
งห
บุ
รี
จั
งหวั
ดพระนครศรี
อยุ
ธยา จั
งหวั
ด
สุ
พรรณบุ
รี
จั
งหวั
ดเลย จั
งหวั
ดอุ
ดรธานี
จั
งหวั
ดยโสธรและจั
งหวั
ดกาฬสิ
นธุ
)
*ที่
มาของข
อมู
ล :
สํ
านั
กบริ
หารมาตรฐานผลิ
ตภั
ณฑ
ชุ
มชน สํ
านั
กงานมาตรฐานผลิ
ตภั
ณฑ
อุ
ตสาหกรรม มี
นาคม 2557
ผลิ
ตภั
ณฑ
สมุ
นไพรที่
ไม
ใช
อาหารเป
น 1 ใน
5 ประเภทของผลิ
ตภั
ณฑ
OTOP (อาหาร เครื่
องดื่
ม
ผ
าและเครื่
องแต
งกาย ของใช
ของประดั
บตกแต
ง ของ
ที่
ระลึ
ก และสมุ
นไพรที่
ไม
ใช
อาหาร) หมายถึ
ง ผลิ
ตภั
ณฑ
จากสมุ
นไพร หรื
อมี
สมุ
นไพรเป
นส
วนประกอบ อาจใช
ประโยชน
และอาจส
งผลต
อสุ
ขภาพ ได
แก
ยาจาก
สมุ
นไพร เครื่
องส
าอางสมุ
นไพร วั
ตถุ
อั
นตรายที่
ใช
ใน
บ
านเรื
อน เช
น นํ้
ายาล
างจาน สมุ
นไพรไล
ยุ
ง เป
นต
น