Page 132 - i

126 รายงานผลการดำ �เนิ นงานประจำ�ปี 2558
โครงการพั ฒนาคุณภาพถ่านอัดแท่ งและถ่ านผลไม้ ดู ดกลิ่น
ให้ ได้รับการรั บรองมาตรฐานผลิตภั ณฑ์ ชุมชน
ประเทศไทยมีทรั พยากรธรรมชาติมากและเป็นประเทศเกษตรกรรมที่มี ผลผลิตทางการเกษตรเป็นจ� ำนวนมาก
เช่น ข้าว อ้ อย ข้ าวโพด มันส�ำปะหลัง ผลไม้ ฯลฯ เพื่อใช้ในการบริโภคเองภายในประเทศ และเป็นผู้น�ำด้ านการส่งออก
ผลผลิตทางการเกษตรสู ่ ประเทศต่ าง ๆ ทั่วโลก พบว่าภายหลั งการเก็ บเกี่ยวผลผลิตจะมี เศษวัสดุ เหลือทิ้งในพื้ นที่เพาะปลูก
เป็นจ� ำนวนมาก เช่น ฟางข้าว แกลบ ชานอ้ อย เหง้ามั นส�ำปะหลั ง ซั งข้าวโพด เปลือกผลไม้ ผลไม้ที่ ไม่สมบู รณ์ไม่สามารถ
ขายได้ และผลไม้ที่ต้ องตั ดทิ้งให้เหลือผลพอเหมาะเพื่ อให้ได้ผลใหญ่ ขึ้ น เป็นต้น ปกติ เศษวัสดุ เหลื อทิ้งทางการเกษตรเป็น
ของเสี ยที่ไม่ก่ อให้เกิ ดประโยชน์นอกจากเป็ นเพียงแค่ ปุ๋ยส�ำหรั บปรับปรุ งคุ ณภาพดิน ดังนั้ นก่อนด� ำเนิ นการเพาะปลูกใน
รอบต่อไป เกษตรกรจะท�ำลายชี วมวลที่ เกิ ดขึ้ นก่อน เช่น การไถกลบเพื่ อให้เป็นสารอาหารบ�ำรุ งดิ นและการเผาท�ำลาย
ซึ่ งก่อให้ เกิดอุบั ติ เหตุมลภาวะทางอากาศซึ่งส่งผลกระทบต่ อสุ ขภาพและความเป็นอยู ่ของประชาชนใกล้เคียง
กรมวิ ทยาศาสตร์บริ การจึ งเล็งเห็ นความส� ำคัญในการน�ำทรั พยากรธรรมชาตินั้นมาใช้ ให้เกิ ดประโยชน์สู งสุด
และเพื่อการเพิ่มมูลค่ าโดยไม่ ต้ องตัดไม้ท�ำลายป่ ามาใช้เป็นเชื้อเพลิ งหรือดู ดกลิ่ น จึงมี การศึ กษาวิจั ยการผลิ ตถ่านและการ
แปรรู ปถ่าน พบว่าผู้ ประกอบการมี แหล่งวั ตถุดิ บ ได้ แก่ กะลามะพร้ าว เศษไม้ ยางพารา ข้อไม้ ไผ่ กะลาปาล์ม ผลไม้ ที่ ล้น
ตลาดหรือผลไม้ที่มี ต� ำหนิไม่ สามารถขายได้ เป็ นต้น เพื่อน�ำไปประกอบอาชีพอิสระ โดยไม่ต้ องลงทุนมาก ซึ่งถ่ านอัดแท่ ง
หรือก้ อน (briquette) เป็นผลิ ตภัณฑ์ที่ ผู้ประกอบการให้ ความสนใจกั นมาก เพราะปัจจุ บันพ่อค้ าแม่ ค้ า แม่บ้าน ผู้ประกอบ
การร้านอาหาร นิ ยมใช้ ถ่ านอัดแท่ งในการประกอบอาหาร เนื่องจากใช้สะดวก ไม่มี ควัน และเผาไหม้ ได้นาน นอกจากนี้
ผู ้ประกอบการยั งมีความต้ องการใช้กะลามะพร้ าว กิ่งไม้ จากการตัดแต่ งสวน ซังข้ าวโพดเป็นวั ตถุ ดิ บผสมในการผลิ ตเพราะ
เป็นวั ตถุดิ บที่ มีอยู ่ในชุมชนของตนเองและมีปริ มาณมาก ซึ่งเป็นวัสดุ ที่มี มู ลค่ าน้ อยให้มีมู ลค่าเพิ่ มขึ้ นทดแทนการใช้ไม้และ
แก๊สหุงต้ มมีราคาแพง ส� ำหรับผลิ ตภัณฑ์ถ่ านผลไม้เพื่ อประดับและตกแต่งสามารถเพิ่มมูลค่ าผลไม้ที่ล้ นตลาด ผลไม้ ไม่ได้
คุ ณภาพหรือมีต� ำหนิที่ขายไม่ได้ ให้มี ประโยชน์ได้มู ลค่าเพิ่มและคุ้ มค่าสูงสุด
ถ่ านอั ดแท่ งเป็ นสินค้า OTOP ที่ มี การผลิตจากวัสดุ ทางการเกษตร ได้แก่ กะลามะพร้าว เศษไม้ยางพารา
ข้ อไม้ ไผ่ กะลาปาล์ ม ซังข้าวโพด เศษไม้ต่ าง ๆ เป็นต้ น กระบวนการผลิตโดยน�ำวัสดุ เหล่ านั้ นมาเผา แล้ วน� ำมาอัดขึ้ นรูป
โดยผ่ านเครื่องอัดรีด หรื อเครื่องผลิ ตเป็นก้ อน เพื่อให้ ถ่ านมีลั กษณะเป็ นถ่านอัดแท่ ง หรื อถ่ านอัดเป็นก้อน สะดวกส� ำหรับ
การใช้ งาน ถ่ านที่คุ ณภาพดี จะมี ลักษณะ ไม่ มี ควัน เผาไหม้ ได้นาน การใช้ เป็นเชื้อเพลิงในการหุ งต้ม ปิ้ง ย่างของครั วเรื อน
และร้ านอาหารต่าง ๆ
ถ่ านผลไม้ เป็นสินค้า OTOP ในกลุ่ มของผลิตภัณฑ์ชุมชนถ่ านดู ดกลิ่ น มีความสามารถในการดูดกลิ่ นที่ดี และ
รู ปทรงที่ สวยงามตามชนิ ดของผลไม้สามารถใช้ เป็นเครื่องประดั บตกแต่ งได้ ถ่านผลไม้ ได้จากการน� ำผลไม้ เช่น ทุเรียน
มั งคุด น้ อยหน่า สั บปะรด เป็นต้น มาเผาในที่ อั บอากาศจนกลายเป็ นถ่าน มี สี ด� ำ และคงรู ปทรงของผลไม้ ไว้ เช่นเดิ ม