Page 128 - i

122 รายงานผลการดำเนิ นงานประจำป 2559
โครงการพัฒนาคุณภาพถานอัดแทงและถานผลไมดูดกลิ่น
ใหไดรับมาตรฐานผลิ ตภัณฑ ชุมชนในพื้นที่ จังหวัดภาคเหนือ
ภาคตะวันออกเฉี ยงเหนือ และภาคใต
ประเทศไทยนับเป็นประเทศเกษตรกรรมที่ส�าคั ญแห่งหนึ่งของโลก ประชาชนมากกว่าร้ อยละ 50 ประกอบ
อาชีพเกษตรกรรม ผลพลอยได้ที่ส�าคั ญนอกเหนือจากผลผลิตการเกษตรก็คือ วัสดุเหลือทิ้ งทางการเกษตร การพัฒนา
วัตถุดิ บธรรมชาติที่เหลือทิ้ งทางการเกษตรให้เกิดความคุ้มค่าและใช้ประโยชน์ ได้สูงสุด โดยด�าเนินการส่งเสริ ม แนะน�า
และพัฒนากระบวนการผลิตให้ได้ ผลิตภัณฑ์ที่มีคุ ณภาพมาตรฐาน เพื่อเพิ่มขี ดความสามารถในการแข่งขัน เพิ่ มผลผลิต
สร้างองค์ ความรู้ทางด้ านวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีที่มีพื้ นฐานมาจากภูมิปัญญาท้องถิ่นตลอดจนสร้ างมูลค่ าเพิ่มของ
ทรัพยากรธรรมชาติและวัสดุเหลื อทิ้งทางการเกษตร พบว่า มีวัสดุ เหลื อทิ้งจากการแปรรูปผลผลิต ก่อให้ เกิดปั ญหา
มลภาวะสิ่งแวดล้อม เช่น ขยะ น�้าเสีย หากไม่มี วิ ธีการจัดการที่ เหมาะสมก็จะน�าไปสู ่ปัญหามลภาวะเสื่ อมโทรมได้
การจัดการปัญหาขยะอิ นทรีย์ในปั จจุบันมีหลากหลายวิธี เช่น การน� ามาแปรรูปเป็นปุŞยหมัก อาหารเลี้ยงสัตว์ ผลิตกŢาซ
เชื้อเพลิงแท่ง เป็นต้ น การเลือกใช้เทคโนโลยีชนิดใดนั้นจ�าเป็นต้องค�านึงความเหมาะสมทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม และ
วัฒนธรรมของชุมชนด้วย เพื่อสนับสนุนให้มีแนวทางในการผลิตสิ นค้าที่มีคุ ณภาพเหมาะสมกับวั ตถุประสงค์การใช้งาน
และสร้างความมั่นใจให้กั บผู้บริโภค ทั้ งเสริมสร้างให้ ชุมชนน�าภูมิ ปัญญาและทรั พยากรในท้องถิ่นมาผลิ ตเป็นผลิตภัณฑ์ที่
มีคุณภาพ รวมถึ งการพัฒนาและการส่งเสริ มเพื่อยกระดับผลิตภัณฑ์ให้เป็นที่ยอมรับตามมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน
ถ่านอัดแท่ งเป็นสินค้า OTOP ที่มี การผลิตจากวัสดุ ทางการเกษตร ได้แก่ กะลามะพร้าว เศษไม้ยางพารา
ข้อไม้ไผ่ กะลาปาล์ม ซั งข้าวโพด เศษไม้ ต่างๆ เป็นต้น กระบวนการผลิตโดยน�าวั สดุเหล่านั้นมาเผา แล้วน�ามาอัดขึ้นรูป
โดยผ่านเครื่องอัดรีด หรือเครื่องผลิตเป็นก้อน เพื่อให้ถ่านมีลักษณะเป็นถ่านอัดแท่ง หรือถ่านอัดเป็นก้อน สะดวกส�าหรับ
การใช้งาน ถ่านที่มีคุ ณภาพดีจะไม่มี ควัน เผาไหม้ได้นาน เหมาะส�าหรับใช้เป็นเชื้อเพลิงในการหุงต้ม ปŗŪงย่างของครัวเรื อน
และร้านอาหารต่างๆ
ถ่านผลไม้เป็นสินค้า OTOP ในกลุ่มของผลิตภัณฑ์ชุมชนถ่ านดูดกลิ่น มีความสามารถในการดูดกลิ่นที่ดี และ
รูปทรงที่สวยงามตามชนิดของผลไม้ สามารถใช้เป็นเครื่ องประดับตกแต่งได้ ถ่ านผลไม้ได้จากการน�าผลไม้ เช่ น ทุเรียน
มังคุด น้ อยหน่า สับปะรด เป็นต้น มาเผาในที่อับอากาศจนกลายเป็นถ่าน มีสีด�า และคงรู ปทรงของผลไม้ไว้เช่นเดิม
ดังนั้นกลุ่มวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยี ส�านักเทคโนโลยีชุมชน กรมวิทยาศาสตร์บริการ มี องค์ความรู้ทั้งถ่านอัดแท่งและ
ถ่านผลไม้ดูดกลิ่ น จึงเล็งเห็นความส�าคัญในการส่ งเสริม แนะน�า และพัฒนา OTOP ถ่านดังกล่าว เพื่อเป็นการจัดการ
วัสดุเหลื อทิ้งทางการเกษตรให้เหมาะสมและเกิดประโยชน์ต่ ออุตสาหกรรมอื่น ๆ ต่ อไป
1. วัตถุประสงค
สนับสนุนและพัฒนาถ่ านอัดแท่งและถ่านผลไม้ ดูดกลิ่นจากวัสดุ เหลื อทิ้งทางการเกษตรเพื่อยกระดั บให้ได้
มาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน ตลอดจนสร้ างมูลค่าเพิ่มของทรัพยากรธรรมชาติและวัสดุเหลื อทิ้งทางการเกษตร