Page 18 - ;

สรรสาระ
16 วารสารกรมวิทยาศาสตร์บริการ
การพัฒนาผลิ ตภัณฑ์เครื่องสำ�อางจากโปรตีนกาวไหม
ด้วยคุณสมบัติอันโดดเด่นของโปรตีนกาวไหม จึงมีผู้ ประกอบ
การผลิตภัณฑ์เครื่องส�ำอางน�ำโปรตีนดังกล่าวไปเป็นส่วนประกอบ
โดยคาดหวังในเรื่องประสิทธิภาพในการบ�ำรุ งผิวเพื่อเพิ่มมูลค่ า
สินค้า สารสกัดโปรตีนกาวไหมมี จ�ำหน่ ายเชิงพาณิ ชย์ แต่มีราคา
ค่อนข้างสูง ผู้ประกอบการจึงได้ลดต้นทุนด้วยการสกัดโปรตีน
กาวไหมด้วยตนเอง แต่ยังประสบปัญหาคื อผลิตภัณฑ์ที่ ผลิ ตขึ้น
ก่อให้เกิดการระคายเคื องต่อผิว ซึ่ งเกิดจากกระบวนการผลิตที่
ไม่ถูกวิธี กลุ่มผลิ ตภัณฑ์สมุ นไพรที่ไม่ใช่อาหาร ส� ำนักเทคโนโลยี
ชุมชน กรมวิทยาศาสตร์บริการ ได้ด�ำเนินการศึกษาวิธีการสกั ด
โปรตีนจากรังไหมเสีย ซึ่ งไม่เหมาะจะน�ำไปสาวเป็นเส้นไหม เช่ น
รังเจาะ โดยใช้สารละลายด่างร่วมกับการให้ความร้อน ซึ่งเป็น
วิ ธี ที่ ปลอดภั ย สะดวก ได้ โปรตีนที่ มี ความคงสภาพในรูป
สารละลาย เมื่อน�ำไปวิเคราะห์ หาปริมาณโปรตี นด้วยวิธี การ
วัดค่าการดูดกลืนแสง พบว่า รังไหมสีเหลืองมีปริ มาณโปรตีน
สูงกว่ารั งไหมสีขาว จากนั้นได้ พัฒนาผลิ ตภัณฑ์ เครื่องส�ำอาง
ผสมสารสกัดโปรตีนไหม และได้ด�ำเนินการถ่ายทอดเทคโนโลยี
ให้แก่ผู้ประกอบการ ทั้งวิธีการสกัดโปรตีนกาวไหม และกระบวน
การผลิตผลิตภัณฑ์เครื่ องส�ำอาง เพื่อเป็นทางเลือกให้กับผู้บริโภค
ที่นิยมการใช้สมุนไพรและผลิตภัณฑ์จากธรรมชาติ เพิ่มโอกาส
ทางการตลาด และลดต้นทุนการผลิ ต
รูปที่ 2 และ 3 การถ่ ายทอดเทคโนโลยีกระบวนการผลิ ต และ
ผลิตภัณฑ์เครื่องส�ำอางจากสารสกั ดโปรตีนกาวไหม
การพัฒนาเทคโนโลยีการสกั ดโปรตีนกาวไหม
ขนาดโมเลกุลเล็ก
มีรายงานการศึกษาวิจัยการวิเคราะห์โปรตีนกาวไหมด้วย
เครื่องแยกโปรตีนด้วยกระแสไฟฟ้า (gel electrophoresis)
พบว่าการสกัดด้วยวิธีที่ต่างกันจะให้โปรตีนไหมที่มีขนาดโมเลกุล
ต่างกัน เช่น โปรตีนกาวไหมที่ได้จากการสกัดด้วยสารละลาย
ด่าง (ยูเรีย) ร่ วมกับการให้ ความร้อนให้โปรตีนที่มี ขนาด 50,000
โปรตีนกาวไหมที่ได้จากการสกัดด้ วยน�้ำร้อนมีขนาดโมเลกุล
24,000 ในขณะที่การใช้เอนไซม์ ให้ โปรตีนที่มี ขนาด 300-
10,000 ขนาดของโมเลกุลของโปรตี นมีผลต่อสมบัติของเครื่อง
ส�ำอาง โปรตีนขนาดโมเลกุลใหญ่ (high molecular weight
protein) จะมีสมบัติ ในการเกิดฟิล์มได้ดีจึงควรใช้ผสมในเครื่อง
ส�ำอางประเภทช�ำระล้าง ในขณะที่ โปรตีนขนาดโมเลกุลเล็ก
(low molecular weight protein) มีคุณสมบัติในการช่วยให้
ความชุ่มชื้น ยึดเกาะกับโปรตีนผิวหนังและเส้นผมได้ดี จึงควรใช้
ผสมผลิตภั ณฑ์ ในกลุ่ มบ�ำรุ งผิวและเส้นผม ปั จจุบัน สถาบั น
เทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ (สทน.) มีการใช้รังสีแกมมาในการ
ช่วยสกัด ท�ำให้โปรตี นกาวไหมแตกตัวเป็นโมเลกุ ลขนาดเล็ก
และละลายออกมาได้ง่ายขึ้น อย่างไรก็ตาม วิธี การดังกล่าว